అనువుగాని చోట నధికుల మనరాదు -- Anuvugaani chota nadhikula manaraadu

పద్యము:

అనువుగాని చోట నధికుల మనరాదు
కొంచెమైన నదియు గొదువగాదు
కొండ యద్దమందుఁ గొంచెమైయుండదా!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

ఒక పెద్ద కొండ ముందు అద్దం పెట్టి చూస్తే ఆ కొండ చిన్నగా కనిపించినా ఆ కొండ నిజానికి పెద్దదే కదా. అలాగే మనది కాని సమయంలో అయినా, ప్రదేశం లో అయినా గొప్పతనము చూపకూడదు. అలా ఉన్నంతమాత్రాన మన గొప్పదనమేమి తగ్గిపోదు.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Anuvugaani chota nadhikula manaraadu
konchemaina nadiyu godhuva gaadu
konda yaddhamandu gonchemaiyundadhaa!
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

If we see a hill in a mirror, it will look like a small stone but still it is a big hill. We shouldn't show our knowledge or greatness when time or place is not ours.

కల ఫలితం -- Kala Phalitham

అక్బర్ చక్రవర్తికి ఒకరోజు రాత్రి ఒక కల వచ్చింది. ఆ కలలో ఆయనకు పళ్ళన్నీ రాలిపోయినట్లు, నోరు బోసిగా ఉన్నట్లు, తనకు నమలడం కష్టమైనట్లు కనిపించింది.

మరునాడు నిండు సభలో తమ ఆస్థాన జ్యోతిష్కుడిని ఈ వింత కలకి ఫలితం ఏమిటి అని అడిగాడు.

స్వప్న శాస్త్రంలో నిష్ణాతుడైన ఆ జ్యోతిష్కుడు "ప్రభూ! ఇది చాలా చెడ్డ కల. మీ కళ్ళ ముందే అయిన వారి మరణం చూడవలిసి వస్తుంది. ఈ కలకు ఫలితం ఇదే."

అది విన్న చక్రవర్తికి ఒక్కసారిగా కోపం వచ్చింది. అక్కడ ఉన్న భటులను పిలిచి ఆ జ్యోతిష్కుడిని బంధించమని చెప్తాడు.

ఇదంతా గమనిస్తున్న బీర్బల్ లేచి "ఆగండి ప్రభూ! ఆ జ్యోతిష్కుడు చెప్పింది తప్పు. ఆ కలకు ఫలితం మీ బంధువులందరి కన్నా మీ ఆయుర్దాయం ఎక్కువగా ఉంటుంది అని" అని చెప్పాడు.

అపుడు చక్రవర్తికి తన తప్పు తెలిసింది. ఆ జ్యోతిష్కుడిని వదిలివేయమని భటులకు చెప్పి, జ్యోతిష్కుడిని క్షమాపణ కోరాడు.

తర్వాత బీర్బల్ తో "చెప్పే విషయం ఏదైనా మనసుకు కష్టం కలగని రీతిలో చెప్పాలని మీ ద్వారా తెలుసుకున్నాను" అని బీర్బల్ ని కానుకలతో సత్కరించాడు.

వాన కురియకున్న వచ్చును క్షామంబు -- Vaana kuriyakunna vachunu kshaamambu

పద్యము:

వాన కురియకున్న వచ్చును క్షామంబు
వాన కురిసెనేని వరదపారు
వరద కరవు రెండు వరసతో నెఱుగుడీ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

వాన కురవకపోతే కరువు వస్తుంది. వాన ఎక్కువగా కురిస్తే వరద వస్తుంది. వాన సరిపడినంత కురిస్తేనే పంటలు చక్కగా పండుతాయి. అలాగే ఏ విషయంలోనైనా సమతుల్యత ఉండాలి. ఏదీ ఎక్కువ, తక్కువ ఉండడం వలన సరైన ఫలితం రాదు.
అని వేమన భావం.

Padyamu in English:

Vaana kuriyakunna vachunu kshaamambu
vaana kurisenenei varadapaaru
varada karavu rendu varasatho nerugudee
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

We need enough rain to get good crop. Everything should be in balance to get good result.

నోరు మంచిదయితే ఊరు మంచిదవుతుంది -- Noru manchidayithe ooru manchidi avuthundi

సామెత:

నోరు మంచిదయితే ఊరు మంచిదవుతుంది.

అర్థము:

మాట్లాడే మాటలు చక్కగా, ఎవరికీ బాధ కలిగించకుండా ఉంటే ఊరిలో ఎవరితోనూ ఏ గొడవా రాదు.

Proverb in English:

Noru manchidayithe ooru manchidi avuthundi.

చంపదగినయట్టి శత్రువు తనచేత -- Champadaginayatti satruvu thanacheta

పద్యము:

చంపదగినయట్టి శత్రువు తనచేత
జిక్కినేని గీడు సేయరాదు
పొసఁగ మేలుచేసి పొమ్మనుటే చాలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

చంపదగిన శత్రువు అయినా చేతికి దొరికినపుడు వీలైతే క్షమించి వదిలిపెట్టాలి. ఇంకా వీలైతే ఏదైనా సహాయం చేసి పంపించాలి. ఎందువల్లనంటే శత్రువు లేకుండా చేసుకోవాలి అంటే మార్గం శత్రువును చంపడం కాదు ఆ మనిషిలోని శతృత్వపు భావాన్ని చంపడం. అది ప్రేమ, సహాయాలతోనే సాధ్యమవుతుంది.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Champadaginayatti satruvu thanacheta
jikkineni geedu seyaraadu
posaga meluchesi pommanute chaalu
viswadaabhiraama vinuravema

Meaning in English:

Vemana said:

It is always best thing to forgive an enemy. Because to end enmity, we need to end the enmity not the person.

పొత్తుల బవళించె బురుషోత్తముడు తొల్లి - Pothula bavalinche burushothamudu tholli

పొత్తుల బవళించె బురుషోత్తముడు తొల్లి
పరంగ మర్రాకు పై బండినట్లు

కృష్ణమ్మ తా నోతగిలి బోరగిలసాగె
కూర్మావతారమై కోరలినట్లు

తప్పటడుగు లీడ దగ ద్రివిక్రముడౌచు
నిలను పాదాలతో గొలిచినట్లు

అప్పుడే కొదలు మాటాడజొచ్చె మురారి
త్రిపురకాంతలకు బోధించినట్లు

ఆడదొడగెను వ్రేపల్లెవాడలోన
మెచ్చులా వికుంఠపురమందు మెఱసినట్లు
పన్నగాచలానిలయుడై యున్నవాడు
అచ్చుగా జీవులం దాత్మ యైనట్లు

In English:

Poththula bavalinche burushoththamudu tholli
paranga marraaku pai bandinatlu

krushnamma thaa nothagili boragila saage
koormaavathaaramai koralinatlu

thappatadugu leeda dhaga drivikramudouchu
nilanu paadhaalatho golichinatlu

appude kodhalu maatadajochche muraari
thripurakaanthalaku bodhinchinatlu

aadadhodagenu vrepallevaadalona
mechchulaa vikuntapuramandu merasinatlu
pannagaachalaa nilayudai yunnavaadu
achchugaa jeevulam dhaatma yainatlu.

తింటే ఆయాసం, తినకపోతే నీరసం -- Thinte aayaasam, thinakapothe neerasam

సామెత:

తింటే ఆయాసం, తినకపోతే నీరసం.

అర్థము:

కొంచెం ఎక్కువ ఆహారం తింటే అరిగించుకోలేక ఆయాసం వస్తుంది. ఆలా అని సరిపడినంత తినకపోతే నీరసం వస్తుంది.
ఏదైనా ఎక్కువైనా కష్టమే, తక్కువైనా కష్టమే అని చెప్పే సందర్భములో ఈ సామెత చెప్తారు.

Proverb in English:

Thinte aayaasam, thinakapothe neerasam.

అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచునుండు -- Anaga nanaga raaga mathisayilluchunundu

పద్యము:

అనగ ననగ రాగ మతిశయిల్లుచునుండు
దినగ దినగ వేము తియ్యనుండు
సాధనమున పనులు సమకూరు ధరలోన
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

పాడగా, పాడగా రాగం చక్కగా కుదురుతుంది. వేపాకు రోజు తింటూ ఉంటే ఏదో ఒక రోజు ఆ చేదు తెలియదు. ఈ లోకంలో అన్ని పనులు సాధన చేయడం ద్వారా సాధ్యపడతాయి.

అని వేమన భావం.

Poem in English:

Anaga nanaga raaga mathisayilluchunundu
dinaga dinaga vemu thiyyanundu
saadanamuna panulu samakooru dharalona
viswadaabhiraama vinuravema

Meaning in English:

Vemana said:

If we practice singing everyday, one day we will get the perfect voice and tune. if we eat a neem leaf everyday, one day we don't feel the bitter taste. If we practice regularly, we will become an expert in any task.

తలంచినప్పుడు వచ్చు దయ యెప్పుడు దలంచు -- Thalanchinappudu vachu daya yeppudu dalanchu

తలంచినప్పుడు వచ్చు దయ యెప్పుడు దలంచు

కలసినబంధువు కమలనేత్రుం 

డాత్మలోననే యుండు నన్నిట బాయఁడే 

మేమైన దా నిచ్చు నివల నవలం 

జేయు కర్మమ్ముల జెడనీయం డెన్నండు

నాతురబంధువు హరి యొకండె 

నిచ్చ విందులు వెట్టు నెలతల నొడఁగూర్పు 

నిచ్చయెఱిగి కోక లిచ్చుదాల్ప 

మెచ్చు నేమిటి కైన ఇచ్చినట్టివి గొను

ముచ్చటౌ బంధువు మురహరుండె  

తోడునీడయై నెఱపించు దొరతనంబు 

నింద్రియమ్ముల బంపుసేయించు గూర్మి 

నిత్యసంసారమందున నిద్ర దెలుపు

వేడుకౌ బంధువు వృషాద్రివిభుండొకండె

In English:

Thalanchinappudu vachu dhaya yeppudu dhalanchu
kalasina bandhuvu kamalanetrum

daathmalonane yundu nannita baayade
memaina dhaa nichchu nivala navalm

jeyu karmammula jedaneeyam dennandu
naathurabandhuvu hari yokande

nichcha vindulu vettu nelathala nodagoorpu
nichchayerigi koka lichchu dhaalpa

mechchunemiti kaina ichchinattivi gonu
muchchatao bandhuvu muraharunde

thoduneedayai nerapinchu dhorathanambu
nindriyammula bampuseyinchu goormi
nityasamsaaramandhuna nidhra dhelupu
vedukao bandhuvu vrushaadhrivibhundokande

ఇలవేలు పీతడే యిందఱకును మఱి -- Ilavelupeethade yindarukunu mari

ఇలవేలు పీతడే యిందఱకును మఱి
పలు వేలుపులతోడ బని యికేల?

కమలామనోవిభు  కరుణాఫలముగాదె
యమరులు గొనియాడు నమృతరసము?

దనుజాంతకుని బొడ్డుదామరాయే  గదా
జననకారణ మాయె సర్వమునకు

సరసిజనేత్రుని నతిమహిమయె గదా
యఖిలభూముల నిండినట్టి సిరులు?

అతనిసుతు రచనయెగదా సతులు పతులు
జరుపు సంసారరతి ప్రాణిజాత ముండు
నెల వతనిదేగదా! వృషాచలము శ్రీవి
కుంఠమేగద! యితడెగా కొండలప్ప!

In English:

Ilavelu peethade yindharakunu mari
palu velupulathoda bani yikela?

kamalaamanovibhu karunaaphalamugaade
yamarulu goniyaadu namrutharasamu?

dhanujaanthakuni boddudhaamaraaye gadhaa
jananakaarana maaye sarvamunaku

sarasijanetruni nathimahimaye gadhaa
yakhilabhoomula nindinatti sirulu?

athanisuthu rachanayegadhaa sathulu pathulu
jarupu samsaara rathi praanijaatha mundu
nela vathanide gadhaa! vrushaachalamu sreevi
kuntame gadhaa! yithadegaa kondalappa!

విశ్వరూప మ్మిదే విష్ణురూప మ్మిదే -- Viswaroopammide vishnuroopammide

విశ్వరూప మ్మిదే విష్ణురూప మ్మిదే
హరిరూపె తిరువేంకటాచలమ్ము

నిండిన మృగములే నిత్యముక్తజనమ్ము
పండిన తరులే కల్పద్రుమాలు

భావింప హరిరూపు బంగారుగోపుర
మ్మచట వ్రాలిన పక్షులమరవరులు

కోనేటిచుట్టు వైకుంఠపత్తనమెపో
యిట మాకు పొడసూపు నిహమే పరము

కోటిమదనులచెలువతో గుడిని వెలుగు
వేంకటేశ్వరుడీతడే పొంక మైన
సోమ్ము లెదపైని మంగమ్మ సోంపు గులుక
నిలిచియున్నాడు శ్రితుల ధన్యుల నొనర్ప.


గమనిక: "సోమ్ము లెదపైని మంగమ్మ సోంపు గులుక" ఈ వాక్యంలో రెండు "సో" లు కూడా పొల్లు లేకుండా చదువుకోగలరు. ఎంత ప్రయత్నించినా అలా పొల్లు లేకుండా రాయడం కుదరలేదు. క్షమించగలరు.

In English:

Viswaroopammide vishnuroopammide
hariroope thiruvenkataachalammu

nindina mrugamule nityamukthajanammu
pandina tharule kalpadhrumaalu

bhavimpa hariroopu bangaarugopura
mmachata vraalina pakshulamaravarulu

konetichuttu vaikuntapatthanamepo
yita maaku podasoopu nihame paramu

kotimadanula cheluvatho gudinin velugu
venkateswarudeethade ponkamaina
sommuledapaini mangamma sompu guluka
nilichiyunnaadu srithula dhanyula nonarpa.

నెమలిని చూచి నక్క నాట్యమాడినట్లు -- Nemalini choochi nakka naatyamaadinatlu

సామెత:

నెమలిని చూచి నక్క నాట్యమాడినట్లు. 

అర్థము:

నెమలి నాట్యం చేస్తుంటే అది చూసి నేను కూడా చేయాలి అని నక్క నాట్యం చేస్తే అది సహజంగా ఉండదు. 

ఒకరిని చూసి మన వల్ల కాకపోయినా, వారు చేసినట్లే చేయాలనుకోకూడదు.

Proverb in English:

Nemalini choochi nakka naatyamaadinatlu.

నాలుకా! నాలుకా! వీపుకు దెబ్బలు తెకే -- Nalukaa! naalukaa! veepuku debbalu theke

సామెత:

నాలుకా! నాలుకా! వీపుకు దెబ్బలు తెకే.

అర్థము:

నాలుక ఇష్టం వచ్చినట్లు మాట్లాడితే వీపు మీద దెబ్బలు పడతాయి కదా. అందుకే నాలుక అదుపులో ఉంచుకుని మాట్లాడాలి. అభిప్రాయం తెలపడం తప్పు కాదు కానీ అలా తెలపడానికి మంచి భాషను, ఎవరికీ బాధ కలగని పద్దతిని ఎంచుకోవాలి.

Proverb in English:

Nalukaa! naalukaa! veepuku debbalu theke.

తాడి తన్నేవాడుంటే వాడి తల తన్నే వాడు ఉంటాడు -- Thaadi thannevaadunte vaadi thala thanne vaadu untaadu

సామెత:

తాడి తన్నేవాడుంటే వాడి తల తన్నే వాడు ఉంటాడు.

అర్థము:

తాడి అంటే తాటి చెట్టు. తాటి చెట్టు చాలా ఎత్తుగా దాదాపు 80 అడుగులు ఉంటుంది.
అలాంటి తాటి చెట్టును కాలితో తన్నగలిగే వాడు ఉంటే మరి వాడి తలను తన్నగలిగే వాడు ఉండే అవకాశం ఉంది.
ఒకరిని మోసం చేసిన వాడిని మరొకడు మోసం చేస్తే ఆ సందర్భంలో ఈ సామెత చెప్తారు.

Proverb in English:

Thaadi thannevaadunte vaadi thala thanne vaadu untaadu.

తప్పులెన్నువారు తండోప తండంబు -- Thappulennuvaaru thanopathandambu

పద్యము:

తప్పులెన్నువారు తండోప తండంబు
లుర్విజనులకెల్ల నుండు దప్పు
తప్పులెన్నువారు తమతప్పులెరుగరు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

ఎదుటివారిలో తప్పులు చూసేవారు, చెప్పేవారు ఎంతోమంది ఉన్నారు. ఈ భూమిమీద పుట్టిన ప్రతి మనిషీ ఎదో ఒక తప్పు ఎప్పుడో ఒకప్పుడు చేస్తూనే ఉంటాడు. "నీది తప్పు, మార్చుకో" అని ఎదుటివారికి చెప్తూ ఉండేవారు తమ తప్పు ఏమిటో, తాము ఏమి మార్చుకోవాలో అని అసలు ఆలోచించరు.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Thappulennuvaaru thanopathandambu
lurvijanulakella nundu dhappu
thappulennuvaaru thamathappulerugaru
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

A person who will point out the mistakes in other people, can not see their own mistakes. Every person make at least one mistake in the whole life.

పట్టుపట్టరాదు పట్టి విడువరాదు - Pattupattaraadu patti viduvaraadu

పద్యము:

పట్టుపట్టరాదు పట్టి విడువరాదు
పట్టెనేని బిగియఁ బిట్టవలెను
పట్టిడుడచుకున్న బడి చచ్చుటయే మేలు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

మూర్ఖంగా అనవసరమైన విషయాల యందు పట్టు పట్టకూడదు. ఒక మంచి పని సాధించడానికి పట్టిన పట్టు ఎట్టి పరిస్థితులలోను విడువరాదు. పట్టుదలతో ఒక మంచి పని సాధించాలి.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Pattupattaraadu patti viduvaraadu
patteneni bigiya bittavalenu
pattidudachukunna badi chachutuye melu
viswadaabhiraama vinuravema

Meaning in English:

Vemana said:

We are not supposed to be so stubborn in unnecessary things but should be stubborn when doing a right thing.

చెప్పుట కంటే చేయుట మేలు -- Chepputa kante cheyuta melu

సామెత:

చెప్పుట కంటే చేయుట మేలు.

అర్థము:

ఏ నీతి అయినా పదే పదే చెప్పడం కంటే ఆచరించి చూపించుట ఉత్తమం.

Proverb in English:

Chepputa kante cheyuta melu.

Meaning in English:

It is better to conduct good than teach it all the time.

అష్ట విధ ప్రశ్నలు -- ashta vidha prasnalu

ఒక రోజు అక్బర్ చక్రవర్తి నిండు సభలో కొలువై ఉండగా, అందరినీ ఉద్దేశించి "నాకు కొన్ని సందేహాలు కలిగాయి అవి ఎనిమిది ప్రశ్నలుగా అడగదలిచాను, ఎవరైనా చెప్పగలరా?" అని అన్నారు.

అంతట ఆ సభలోని వారు రకరకాలుగా ఆలోచించసాగారు. అసలు చక్రవర్తి ఏమి అడుగుతారో, వాటికి సమాధానం చెప్పలేకపోతే అవమానపడవలసి వస్తుందని మౌనంగా ఉండిపోయారు. 

అపుడు బీర్బల్ ఈ విధంగా ఆలోచించసాగాడు "చక్రవర్తి ఏమి అడుగుతారో తెలియదు అయినప్పటికీ ప్రయత్నం చేయకపోవడమే అసలైన ఓటమి కదా! అందుచేత ముందు ప్రశ్నలు తెలుసుకోవాలి ఒకవేళ సమాదానాలు తెలియకపోతే అపుడే తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నించవచ్చు." అని అనుకుని లేచి నిలబడి చక్రవర్తికి వందనం చేసి "ప్రభూ, ఆ ప్రశ్నలేమిటో చెప్పండి నేను సమాధానాలు చెప్పటానికి ప్రయత్నిస్తాను." అని అన్నాడు.

అపుడు చక్రవర్తి ఇలా అడగడం మొదలు పెట్టారు. 

"దానం చేసిన కొద్దీ పెరిగే సంపద ఏమిటి?"

------- విద్య, జ్ఞానం. ఇవి ఎంత ఎక్కువ దానం చేస్తే అంత పెరుగుతూ ఉంటాయి. 

"గడ్డి పరక కంటే తేలికైనది ఏమిటి?"

------- మనిషిలోని వక్ర బుద్ధి. దానికి ఇహ లోకంలో కానీ పర లోకం లో కానీ ఎలాంటి విలువ ఉండదు. 

"లోకంలోనే అతి సున్నితమైనది, సూక్ష్మమైనది ఏమిటి?"

------- మంచి బుద్ధి, ఆలోచనలు కలిగిన మనిషి మనసు. 

"గాలి కంటే వేగంగా వెళ్ళేది ఏమిటి?"

------- మనిషి మనసు. 

"నిద్రపోతూ కూడా కన్ను మూయనిది ఏమిటి?"

------- చేప. 

"నీడలా ఎప్పుడు వెన్నంటి ఉండేది ఏమిటి?"

-------- మనిషి చేసే పాపపుణ్యాలు. 

"కష్టపడిన కొద్దీ పెరిగేది ఏమిటి?"

-------- కీర్తి.

"ఏది ఎక్కువగా మనోవేదన కలిగించగలదు?"

-------- మనిషి రహస్యంగా చేసే పాప కర్మలు ఆ మనిషికి ఎక్కువ మనోవేదన కలిగిస్తాయి. 

"ఆహా! బీర్బల్ నా ప్రశ్నలకు చక్కటి సమాధానాలు చెప్పావు." అని అక్బర్ చక్రవర్తి బీర్బల్ కి చాలా బహుమతులు ఇచ్చి సత్కరించాడు. 

అన్నిదానములను నన్నదానమె గొప్ప -- Annidaanamulanu nannadaaname goppa

పద్యము:

అన్నిదానములను నన్నదానమె గొప్ప
కన్నతల్లికంటే ఘనము లేదు
ఎన్నగురునికన్న నెక్కుడు లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

అన్ని దానాలలోకి అన్నదానం గొప్పది. కన్న తల్లికి మించిన దైవం లేదు. తప్పులను గుర్తించి సరిచేయు గురువు కన్నా ఎక్కువ ఏమీ లేదు.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Annidaanamulanu nannadaaname goppa
kannathalli kante ghanamu ledu
ennagurunikanna nekkudu ledayaa
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

Donating food is the best help. Mother is the most dearest one who is equal to god. A teacher who tells you your mistakes and support to rectify them, is the best one.

ఆత్మశుద్ధి లేని యాచార మదియేల -- Aatma sudhi leni yacharamadiyela

పద్యము:

ఆత్మశుద్ధి  లేని యాచారమదియేల?
భాండశుద్ధి లేని పాకమేల?
చిత్త శుద్ధి లేని శివపూజలేలరా?
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

ఆత్మ, మనసు మంచి ఆలోచనలతో లేకుండా ఆచారాలు పాటించడం ఎందుకు?
వంట చేసేటపుడు పాత్ర శుభ్రంగా లేకపోతే వంట చేయడమెందుకు?
చిత్తం అనగా మనసు లోని ఆలోచనలు, బుద్ధి నిర్మలంగా లేకపోతే శివ పూజ చేయడం ఎందుకు?
చక్కగా, నిజాయితీగా చేయని ఏ పని వల్ల కూడా సత్ఫలితం పొందలేము.
అని వేమన భావం .

Poem in English:

Aathma sudhi leni yacharamadiyela
bhanda sudhi leni paakamela
chittha sidhi leni siva poojalelaraa
viswadabhi raama vinura vema

Meaning in English:

Vemana said:

There is no reason to follow all rituals when your heart and soul are not good.
There is no reason to cook when the utensil is not cleaned.
With out a good heart and good thoughts, there is no use in making prayers to god.
Be honest and humble all the time.

గంగిగోవు పాలు గరిటెడైనను చాలు -- Gangi govu paalu garitedainanu chaalu

పద్యము:

గంగిగోవు పాలు గరిటెడైనను చాలు
కడివెడైననేమి ఖరము పాలు
భక్తి కలుగు కూడు పట్టెడైననుచాలు,
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

మంచి ఆవు పాలు కొన్ని ఉన్నా చాలు. గాడిద పాలు ఎన్ని ఉన్నా ఆవు పాలకు సమానం కావు.
రకరకాల ఆహార పదార్ధాలతో వండిన విందు భోజనం కంటే సాత్వికమైనది, దేవుని పై భక్తి కలిగించేది అయినది కొంచెం ఆహారం చాలు.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Gangigovu paalu garitedainanu chaalu
kadivedainanemi kharamu paalu
bhakthi kalugu koodu pattedainanu chaalu,
viswadabhiraama vinuravema

Meaning in English:

Vemana said:

There are so many things we can do with cow's milk so even we have a small amount of cow's milk it is better than lot of donkey's milk. It is better to have small amount of food which makes us soft, humble and devoted to god than a lot of food.

పిల్లి, ఎలుక : అపాయంలో ఉపాయం - Pilli Eluka : Apaayamlo upaayam

ఆహారం కోసం తిరిగి, తిరిగి అలిసిపోయిన ఒక పిల్లికి, ఒక ఎలుక అప్పుడే తన కన్నంలో దూరుతూ కనిపించింది.
అపుడు ఆ పిల్లికి, ఆ ఎలుకను ఎలాగైనా తినాలనిపించింది. కాసేపు ఆలోచించి, ఆ ఎలుకను ఇలా పిలిచింది. "ఎలుక బావా..  ఎలుక బావా.. " ఎలుక బయటికి వచ్చి "ఏమిటి సంగతి పిల్లి బావా?" అని అడిగింది.

అపుడు పిల్లి ఎలుకతో "ఆ పక్క పొలంలో మంచి వేరు శనగ కాయలు ఉన్నాయి. వెళ్ళి తిందామా?" అని అడిగింది.
ఎలుక, పిల్లి తనను తినడానికే పిలుస్తుంది అని గ్రహించి, కాస్త ఆలోచించి "పిల్లి బావా.. ఇపుడు వెళితే మనం దొరికిపోతాం కనుక రేపు తెల్లవారుజామున వెళదాం" అని చెప్పింది. పిల్లి కాస్త నిరాశ చెంది "సరే" అని వెళ్ళిపోయింది.

మరుసటి రోజు తెల్లవారుజామున పిల్లి వచ్చి ఎలుకను పిలిచింది. అపుడు ఎలుక "నేను ఇపుడే వెళ్లి వచ్చాను, నువ్వు వెళ్ళు, రేపు కలుద్దాం" అని చెప్పింది. పిల్లి మళ్ళీ నిరాశ చెంది వెళ్ళిపోయింది.

ఇలా రెండు రోజులు గడిచాక పిల్లికి ఎలుక కావాలనే ఇలా చేస్తుంది అని అర్థం అయింది.

అపుడు ఒక రోజు పిల్లి ఎలుక కంటే ముందే పొలానికి బయల్దేరింది. ఆ రోజు ఎలుక కావాలనే ఆలస్యంగా బయల్దేరింది.

అంతలో రోజూ తన పొలం ఎవరు పాడు చేస్తున్నారో తెలుసుకోవాలని కాపు కాసిన రైతు పిల్లిని చూసి ఆ పిల్లే రోజూ తన పొలం పాడు చేస్తుంది అని అనుకుని ఒక పెద్ద కర్ర పిల్లి మీదకు విసిరాడు. ఆ దెబ్బకి పిల్లి వెనక్కి తిరిగి చూడకుండా పారిపోయింది. మళ్ళీ ఆ దరిదాపులకు కూడా రాలేదు.

ఆ ఎలుక కూడా ఆ పొలంలోకి మరెప్పుడూ వెళ్ళకుండా సంతోషంగా ఉండసాగింది.

పూజకన్న నెంచ బుద్ధి ప్రధానంబు -- Pooja kanna nencha buddhi pradaanambu

పద్యము:

పూజకన్న నెంచ బుద్ధి ప్రధానంబు
మాటకన్న నెంచ మనుసు దృఢము
కులముకన్న మిగులు గుణము ప్రధానంబు,
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

ఎప్పుడూ పూజలు చేయుట కంటే మంచి బుద్ధి, మనసు కలిగిఉండుట మంచిది. ఎవరినీ నొప్పించక ఉండి పూజ చేయుట ఇంకా మేలు. ఇచ్చిన మంచి మాట మీద నిలబడడము వలన మంచి ఫలితము కలుగును. పుట్టిన కులము కంటే మంచి గుణము చూసి గౌరవించవలెను. మంచి గుణమే ముఖ్యమైనది.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Pooja kanna nencha buddhi pradaanambu
maata kanna nencha manusu drudamu
kulamu kanna migulu gunamu pradaanambu,
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

It is better to have a good, helpful heart than doing prayers all the time. It is better to keep a good promise which earns more respect. Good heart is the only important thing not the birth place or family.

కలిమిలేములు కావడి కుండలు - Kalimilemulu kaavadi kundalu

సామెత:

కలిమిలేములు కావడి కుండలు

అర్థము:

మంచి-చెడులు, సంపద ఉండడం-లేకపోవడం అనేవి కావడికి కట్టబడే రెండు కుండలవంటివి. కావడికి కట్టబడే రెండు కుండలూ సమానమైన బరువు కలిగి ఉంటేనే ఆ కావడి మోసే మనిషికి సౌకర్యంగా ఉంటుంది. లేకపోతే వెనుకకో, ముందుకో పడిపోతాడు. అలాగే మనిషి జీవితంలో మంచి-చెడు, సుఖం-కష్టం రెండూ ఉంటాయి. అపుడే మనిషికి మంచి విలువ, సుఖం విలువ తెలుస్తుంది.

Proverb in English:

Kalimilemulu kaavadi kundalu

Meaning in English:

Good - Bad, richness- poorness are two things which will be in balance in human life. Then only we will know the value of good and richness. "Kaavadi" means a strong wood stick which has two ends to bear the weight on a person's shoulder. It should be balanced with weight on both sides to make it comfortable to bear the weight for that person.

చిత్త శుద్ధి కలిగి చేసిన పుణ్యంబు -- Chittha sudhi kaligi chesina punyambu

పద్యము:

చిత్త శుద్ధి కలిగి చేసిన పుణ్యంబు
కొంచెమైన నదియుఁకొదువ కాదు
విత్తనంబు మఱ్ఱివృక్షంబునకు నెంత
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

మంచి మనసుతో చేసిన ఎంత చిన్న పనైనా మంచి ఫలితమిస్తుంది. విత్తనము ఎంత చిన్నదైనా అది పెద్ద మర్రి చెట్టుగా ఎదుగుతుంది కదా..
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Chittha sudhi kaligi chesina punyambu
konchemaina nadiyu koduva kaadu
vithanambu marrivrukshambunaku nentha
viswadabhi raama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

Manchi manasutho chesina entha chinnaa panainaa manchi phalithamisthundi. Vithanamu chinnadaina adi pedda marri chettuga eduguthundi kada.

ఆడింది ఆట పాడింది పాట -- Aadindi aata paadindi paata

సామెత:

ఆడింది ఆట పాడింది పాట

అర్థము:

ఒక మనిషి ఏ పని చేసినా అతని స్థానబలం వల్ల చెల్లుబాటు అవుతుంటే ఆ సందర్భంలో ఈ సామెత చెప్తారు.

Proverb in English:

Aadindi aata paadindi paata

Meaning in English:

They say it when everything is acceptable by a person because of his position or economic status.

కులములోన నొకఁడు గుణవంతుడుండిన -- Kulamulona nokadu gunavanthudundina

పద్యము:

కులములోన నొకఁడు గుణవంతుడుండిన
కులము వెలయు వాని గుణముచేత
వెలయు వనములోన మలయజంబున్నట్లు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

వంశం మొత్తానికి ఒక్కడు మంచి నియమాలను పాటిస్తూ, ఎవరికీ అపకారం తల పెట్టని వాడు ఉంటే అతని వలన ఆ వంశమే తరిస్తుంది. పెద్ద అడవిలో ఒక్క చందనపు చెట్టు ఉన్నా ఆ అడవి మొత్తం సువాసన తో నిండి పోతుంది కదా.
అని వేమన భావం.

వెలయు అంటే ప్రకాశించు అని అర్థము.
మలయజము అంటే చందనపు చెట్టు అని అర్థము.

Poem in English:

Kulamulona nokadu gunavanthudundina
kulamu velayu vaani gunamuchetha
velayu vanamulona malayajambunnatlu
viswadabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

Vemana said:

If there is a good person in the whole family, the whole family will get good fortune. If there is one sandalwood tree in a big forest, it will spread it's nice scent to the whole forest.

నేరనన్న వాఁడు నెరజాణ మహిలోన -- Nerananna vaadu nerajana mahilona

పద్యము:

నేరనన్న వాఁడు నెరజాణ మహిలోన
నేరునన్న వాఁడు నిందజెందు
ఊరుకున్నవాడే యుత్తమయోగిరా!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

ఈ లోకంలో,
నేను నేర్చుకోను, చదువుకోను అనేవాడు అవసరం అయినపుడు ఎటు వీలైతే అటు మాట్లాడుతూ ఉంటాడు, నిజానికి ఏమీ తెలియనివాడు. ఇలాంటి వాడికి తగిన గౌరవం లభించదు.
నేను అన్నీ నేర్చుకున్నాను ఇక నేర్చుకోవలిసింది ఏమీ లేదు అని అనుకునేవాడు ఎప్పుడో ఒకప్పుడు అవమానపడతాడు. ఎందువల్లనంటే ఎంతటివారికైనా తెలియని విషయం ఎదో ఒకటి ఉంటుంది.
తగిన సందర్భంలో మౌనంగా ఉండి విషయాలను చక్కగా నేర్చుకునేవాడు ఎప్పటికీ గౌరవం పొందుతూనే ఉంటాడు.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Nerananna vaadu nerajaana mahilona
nerunanna vaadu nindajendu
oorukunna vaadu yuthama yogiraa
viswadabhi raama vinuravema

Meaning in English:

Vemana said:

In this world,
A person who says "I don't learn anything", will never earn enough respect because he always talk nonsense due to lack of knowledge.
A person who says "I know everything, there is nothing left for me to learn", will also never get enough respect because he may get a situation where his knowledge is not enough.
A person who keep calm and try to learn when he does not know anything about the current topic, will get enough respect.

గంగ పారునెపుడు గదలని గతితోడ -- Ganga paarunepudu gadalani gathithoda

పద్యము:

గంగ పారునెపుడు గదలని గతితోడ
మురికివాగు పారు మోత తోడ
పెద్దపిన్నతనము పేర్మియీలాగురా,
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థం:

స్వచ్చంగా ఉండే గంగానది ఎప్పుడూ  నిశ్శబ్దంగా, ప్రశాంతంగా, హుందాగా పారుతూ ఉంటుంది.
అదే ఒక మురికి కాలువ చెత్త చెదారంతో, ఈగలు, దోమలు మొదలైన వాటితో గందరగోళంగా ఉంటుంది.
అలాగే, అంతా నాకే తెలుగు అని ఎగిరెగిరి పడకుండా అన్ని సందర్భములలోనూ పెద్ద వారిని గౌరవిస్తూ, చిన్న వారిని లాలిస్తూ ప్రశాంతంగా, హుందాగా నడుచుకోవాలి.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Ganga paarunepudu gadalani gathithoda
murikivaagu paaru motha thoda
peddapinnathanamu permieelaaguraa,
viswadaabhiraama vinuravema.

Meaning in English:

The sacred river ganga flows quietly, calmly but a dirty canal flows with all the flies around it which makes a lot of noise. We should respect elderly and love younger in all times. We should behave properly and keep dignity all the time.

మేడి పండు చూడ మేలిమై యుండు -- Medi pandu chooda melimai yundu

పద్యము:

మేడి పండు చూడ మేలిమై యుండు
పొట్ట విప్పి చూడ పురుగులుండు
పిఱికివాని మదిని బింకమీలాగురా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ.

అర్థము:

మేడి పండు పైకి చక్కగా కనిపించినప్పటికీ దానిలో పురుగులుండే అవకాశం ఉంది.
అలాగే పిఱికి వాడు పైకి బింకం ప్రదర్శించినప్పటికీ అతని మనసులో భయం ఉంటుంది.
అని వేమన భావం.

Poem in English:

Medi pandu chooda melimai yundu
potta vippi chooda purugulundu
piriki vaani madini binkameelaaguraa
viswadabhiraama vinura vema

Meaning in English:

Vemana said:

If you think of a fruit which you could see very nice and neat from the outer side but it may have bugs inside. A coward person may look still but he may have fear in his heart.

అభ్యాసము కూసు విద్య - Abhyaasam koosu vidya

సామెత:

అభ్యాసము కూసు విద్య

అర్థము:

ఏ అభ్యాసం అయినా, చదువు అయినా చిన్న వయసులోనే మొదలుపెట్టుట మంచిది.

Proverb in English:

Abhyaasam koosu vidya

Meaning in English:

It is better to start learning anything at early age.

ప్రతి పద అర్ధం / Meaning for every word:

అభ్యాసం Abhyaasam - ప్రతీ రోజూ చేసేది, చదువు, వ్యాయామం లాంటివి -- Practice
కూసు koosu - శిశువు, చిన్న పిల్లవాడు లేదా చిన్న పాప -- Small aged kid
విద్య vidya - చదువు, నేర్చుకునేది - Education, Activity